عادیات

نقاشی‌های حسن روح‌الامین سرشار از مضامین دینی و مذهبی هستند که با تأثیر از فضای نقاشی باروک و کلاسی‌سیسم خلق شده‌اند. ترکیب‌بندی، نورپردازی، پیکره‌سازی و رنگ‌آمیزی این آثار همگی ویژگی‌های هنر باروک را به یاد می‌آورند. نحوه برخورد وی با نقاشی آیینی حاکی از نگرش او به هنر دینی و شاخه‌ای است که در دوران معاصر کمتر بدان پرداخته شده است. طراحی قوی و قدرتمند و ترکیب‌بندی‌های سنجیده، آثارش را از آثاری با مضامین مشابه متمایز می‌کند. آثار او از زبان تکنیکی غنی و ویژگی‌های بصری خاصی برخوردارند.

عنوان اثر حاضر برگرفته از نام یکی از سوره‌های قرآن کریم است. سوره «عادیات» صدمین سوره و از سوره‌های کوچک قرآن است که یازده آیه دارد و با قسم آغاز می‌شود. نام سوره از آیه اول آن گرفته شده و به معنای قسم به دوندگان و تیزتک‌هاست. این سوره به جهادگران و زنده‌شدن مردگان در روز قیامت می‌پردازد و از ناسپاسی انسان سخن می‌گوید. روح‌الامین آثارش را نه بر اساس تجسم و خیال فردی، بلکه با استناد به آیات و روایات تاریخی خلق می‌کند. به همین جهت خوانش آثارش نیازمند آگاهی از این روایات است. چنان که در اثر پیش‌رو نیز سوارانی در خال تاخت و حرکت دیده می‌شوند و تزیینات اسب‌ها و لباس سوارکاران ملهم از فرهنگ اسلامی صدر اسلام است. نقل است که این سوره بعد از جنگ «ذاتُ‌السَلاسِل» نازل شده که امام علی (ع) و یارانش در آن پیروز شدند و شاید به همین جهت هنرمند صورت‌ها را با هوشمندی پوشانده است. ترکیب‌بندی اثر به گونه‌ای است که پاهای اسب‌ها در مرکز تصویر قرار گرفته و بر تیزروی که در عنوان اثر مستتر است، تأکید می‌ورزند. برجسته‌نمایی اشکال با نورپردازی خاص دوران باروک انجام شده و تضاد بین تیرگی و روشنایی به واسطه نور‌های تندی که همچون اخگر بر تاریکی‌های تابلو تابانده شده خود را نمایان می‌کند.