هیچ

هیچ­های تناولی، همچون دیگر مجسمه­‌های او، افکارش را بی‌نیاز از کلام تأویل می­‌کنند. با اینکه هیچ است، همه چیز است و میل جوشان هنرمند را به زندگی را نشان می­‌دهد.

هیچ­ها یکی از مهم‌­ترین دوره­‌های کاری او را تشکیل می‌دهند. در جوانی و تنها مدتی پس از اینکه همراه عده‌­ای از هم­‌دوره‌­های خود مکتب سقاخانه را راه می­‌اندازد، پس از بازگشت از سفر امریکا، ساخت هیچ را آغاز می­‌کند. انتخاب کلمه­ هیچ، بی‌ارتباط به دستاوردهای زبانی و کلامی سقاخانه نیست، با این حال در کنه وجودی­اش اندیشه‌­ای نهفته است که آن را از هر معناپردازی و مفهوم‌محوری منفک می­‌سازد. مجسمه هیچ در عین هیچ بودن، دریایی از معنی و تصویر است. جمیع اضداد است، پارادوکسی کامل. حتی در وجهی دیگر، نوعی هنر مفهومی از آن زاده می­‌شود. هنر مفهومی در بستر واپسین جریان­‌های مدرنیسم، در نخستین مراحل شکل­‌گیری، ماهیتاً از عنصر زبان و ساختار واژه سرچشمه می‌گیرد و در انواع بازی­های زبانی نمود می‌­یابد. با این حال شاید بتوان گفت آنچه که واژه‌پردازی تناولی را از جریان کانسپچوال غرب دور کرده، فقدان مبانی نظری کافی در پدیدارشناسی هنر ایرانی است.

تناولی احتمالاً در واکنشی آگاهانه به استفاده­ انبوه از خطوط خوشنویسانه و زیبایی­‌شناسی بصری خط در سطح، که زمانی توسط هنرمندان منسوب به جریان سقاخانه و بعدتر نقاشی­-خط دنبال می­‌شود، به جنبه شکلی کلمه روی آورده و خط را در ساختار واژه­ حجم­‌یافته هیچ، به فرمی مشخص می‌­رساند. وی ابتدا با نوشتن هیچ در نقاشی و سپس در مجسمه­‌ها با جنس­‌های مختلف و سپس در قالب احجام ترکیبی. هیچ­های تناولی در جهتی مغایر با هر نوع معناسازی و خط­‌‌گرایی، به سمت فیگوراتیو شدن سیر می­‌کنند و تنها با سه حرف فارسی به پیچ و تاب درمی‌­آیند.« ﻫ » دو چشم، واقعاً دو چشم مجسمه می‌­شود و «ی» و «چ» پیکر موزون و پر اطوار آن را کامل می­‌کنند. چنین به نظر می‌­رسد تناولی در هنر ایران، نخستین کسی باشد که فارغ از ویژگی­‌های زیباشناسانه و نوشتاری خوشنویسی، به سراغ حجم­‌پردازی و شکل‌گرایی خط رفته باشد.

هیچ در نگاه تناولی، پیکری خوش تراش است که با فاصله گرفتن هر چه بیشتر از واژه، خود را به فیگور شدن و رفتاری اندام­‌وار نزدیک می­‌کند. متن غالب هنر در این طیف از آثار او، با گذار از خط پر انحنای فارسی به متن پر کرشمه­ دیگری از جنس حجم می­‌رسد تا در کمال مطلق و زبانی تغزلی، فرم را از اسارت واژه برهاند. واژه‌­ای که هیچ است و در هیچ تکرار می­‌شود. نوعی بازی آگاهانه­ فرم با مضمونی که تنها سیما و پوسته­ بیرونی آن هیچ است.

این مجموعه از مجسمه‌های تناولی علاوه بر داخل کشور در مارکت جهانی نیز مورد استقبال چشم‌گیری قرارگرفته، به طوری که یکی از نمونه‌های بزرگ آن در حراج بونامز، در مارچ ۲۰۰۸ به قیمت ۲۴۰/۰۰۰ دلار چکش خورده است.