گزارش بازار هنر ایران در سال 1403

پی‌دی‌اف گزارش بازار هنر ایران در سال 1403 را از اینجا دانلود کنید

در سال 1403 شاهد برپایی 3 حراج تهران و بیش از صدها حراج بین‌المللی بودیم که آثار هنرمندان ایرانی را در خود جای دادند. آرت‌فرهای منطقه‌ای و جهانی نظیر آرت بازل، فریز، آرت راشا، آرت دبی و آرت ابوظبی نیز میزبان گالری‌ها و هنرمندان ایرانی بودند. خاورمیانه در سال گذشته بار دیگر مورد توجه حراج‌خانه‌های ستاره قرار گرفت و مقری برای برگزاری مزایده‌های آنلاین و حضوری بود؛ مثل حراج هنر مدرن و معاصر دبی که توسط کریستیز به‌صورت آنلاین برگزار شد و حراج أصول ساتبیز در درعیه که به‌وسیله‌ی ستاره‌ی حراج‌ها یعنی الیور بارکر گرداننده شد. بازگشت این حراج‌خانه‌ها به منطقه، هنوز به‌طور مستقیم تأثیرات خود را بر بازار هنر ایران نگذاشته است، ولی می‌تواند هنر ایران را به شبکه جهانی وصل نماید. برپایی نمایشگاه‌هایی از آثار هنر مدرن و معاصر ایرانی و همچنین حراج‌های خردتر مثل الباهی در سطح کشورهای همسایه نیز حضور هنر ایران را در این بسترها تداوم می‌بخشد.

در عرصه داخلی، مشاهدات و آمارها حاکی از آن است که فروش کلی حراج تهران و فعالیت گالری‌ها، هنوز به روال قبل از دوران همه‌گیری کووید-19 باز نگشته است (برای مشاهده عملکرد دوره‌های مختلف حراج تهران کلیک کنید). اتفاق جدید در این عرصه‌ها را شاید بتوان نخستین مزایده هنر مدرن، کلاسیک و سنتی حراج  تهران لقب داد، که گرانترین اثر آن «نگاره دختر نشسته» از رضا عباسی با ارزشی معادل با 22/4 میلیارد تومان به فروش رفت. در بخش دیلری، فعالیت گالری‌ها در مرکز رشدی اندک داشت؛ گرچه در سایر شهرها تعداد نمایشگاه‌های برگزارشده و گالری‌های فعال روندی مشابه با سال‌های گذشته را نشان داد.

ارزش فروش هنر ایران در سطح حراج‌های عمومی داخلی و خارجی در سال 1403 رقمی معادل با 17/2 میلیون دلار محاسبه می‌شود که نسبت به سال 1402 با 5% کاهش همراه بوده است. رشد منفی بازار هنر ایران را شاید بتوان به عملکرد ضعیف حراج‌ها در نیمه اول سال مرتبط دانست؛ نیمه اول فروش هنر ایران در حراج‌های عمومی نسبت به مدت مشابه سال قبل (نیمه اول سال 1402) 22% کاهش داشت. در نیمه دوم سال، اما روند بازار تغییر کرد و بهبود نسبی مشاهده شد: فروش آثار نسبت به نیمه نخست سال ۱۴۰۳ معادل ۶۷% افزایش یافت و در مقایسه با نیمه دوم سال ۱۴۰۲ نیز رشد ۸% به ثبت رسید.

در سال 1403، هنرمندان در بازه‌ی سنی 40 تا 49 سال با فروش 3/5 میلیون دلار بیشترین سهم را در ارزش کلی فروش داشتند، گرچه اساتید مدرن نظیر بهمن محصص، منوچهر یکتایی و سایرین نیز عملکرد مالی بازار هنر ایران را ارتقا دادند.

یکی از نکات قابل توجه در سال ۱۴۰۳، رونق بازار چین (شامل سرزمین اصلی و هنگ‌کنگ) برای هنر ایران بود. این رونق به حدی بود که چین توانست جایگاه فرانسه را به‌عنوان چهارمین بازار پرفروش برای آثار هنر ایرانی تصاحب کند.

برای مشاهده و دانلود سایر گزارش‌های آرتچارت، کلیک کنید.